تصویرسازی ذهنی، ابزاری جادویی در ورزش
برخی از کارشناسان والیبال نقطه ضعف مهم تیم ملی را عدم بهره‌گیری از «تصویرسازی مناسب» عنوان کردند. این بود که تصمیم گرفتیم پستی در مورد این ابزار قدرتمند و جالب در ورزش منتشر کنیم.
۱- تصویر سازی ذهنی چیست؟
روانشناسان ورزشی، مربیان و ورزشکاران بسیاری بر اهمیت «تصویرسازی ذهنی» و تاثیر فوق‌العاده آن تاکید کرده‌اند و تحقیقات دانشگاهی بسیاری به آثار این پدیده و بررسی نحوه تاثیر آن اختصاص یافته‌اند. همچنین بسیاری از ورزشکاران موفق در سراسر دنیا از این تکنیک برای مقاصد مختلف ورزشی استفاده کرده و می‌کنند.
تصویرسازی یعنی ورزشکار در ذهنش خود را در شرایط مسابقه موردنظرش قرار دهد و خود را در حال انجام موفقیت‌آمیز و رضایتبخش حرکات ورزشی تصور کند. برای تصویرسازی ذهنی باید از تمام حواس استفاده کرد(بینایی، شنوایی، بویایی، احساسات). مثلا بازیکن والیبالی که قرار است در ورزشگاه آزادی مسابقه دهد، می‌تواند خود را در حال سرویس زدن در این ورزشگاه تصور کند، صدای شیپور‌ها و فریاد جمعیت، نور سالن، بوی غالبی که در سالن به مشام می‌رسد و احساسات خود در لحظه زدن ضربه را برای خود در ذهن خود شبیه‌سازی کند و خود را در حالتی ببیند که سرویس را به زیبایی مستقیما در زمین حریف می‌خواباند.
۲- تاثیر آن چگونه است؟
تحقیقات آکادمیک نشان داده که تصور حرکت دادن عضله در آن همان سیگنالهای الکتریکی را ایجاد می‌کند که در هنگام حرکت واقعی آن مشاهده می‌شوند. با تصویرسازی ذهنی مغزتان با شرایط تصور شده آشنایی پیدا می‌کند و در صورت بروز آن شرایط کارایی بهتری از خود نشان می‌دهد. مثلا:
• قبل از انجام یک تمرین تاکتیکی پیچیده با استفاده از این روش قبل از تمرین، انجام‌دادن آن را ساده‌تر کنید.
• تصویرسازی ذهنی از اجرای عالی و بدون نقص حرکتی مانند اسپک‌زدن به تدریج باعث بهبود مهارت شما در اسپک زدن می‌شود.
• تصویرسازی ذهنی اهداف تعیین شده و یا موفقیتهای قبلی در مسابقات مشابه می‌تواند در حین مسابقه انگیزه تان را افزایش دهد.
• با تصویرسازی از موفقیت خود در برابر یک رقیب مشخص می‌توانید از اضطراب خود در هنگام مقابله با آن رقیب بکاهید.
• به کمک تصویرسازی ذهنی می‌توانید سرعت پیشرفت خود در ورزش را افزایش دهید و حتی وقتی مصدوم هستید آمادگی خود را حفظ کنید.
• می‌توانید با تصویرسازیهای ذهنی استراتژیهایی که در نحوه دفاع در مقابل اسپکهای مهاجم خاصی می‌خواهید به کار بگیرید، در شرایط واقعی مسابقه بهتر این استراتژی ها راعملی کنید
۳- چگونه باید انجام شود؟
برای تصویرسازی ذهنی مناسب به تمرین نیاز هست و می‌توانید در همه اوقات مثلا قبل از تمرین، در حین تمرین، بعد از تمرین، در حین مسابقه، وقتی منتظر سرویس زدن حریف هستید وهرزمان دیگری استفاده کنید تا در آن مهارت یابید. قدرت کنترل تصویرهای ذهنی‌تان هم مهارتی است که باید به مرور زمان بهبود دهید.
تصویرسازی ذهنی خوب باید:
• از تمام حواس استفاده کند
• واقع‌بینانه، شفاف و با جزئیات هرچه بیشتر باشد، جزئیات صحنه را با دقت با تمام حواستان در ذهنتان بازسازی کنید
• در تصویرسازی ذهنی روی هدف خاصی تمرکز کنید. مثلا خود را در حال اسپک زدن به شکلی که معمولا می‌زنید تصور کنید در حالیکه با موفقیت توپ را با چرخش مچ به زاویه مورد نظرتان می‌زنید.
• توانایی کنترل سرعت پخش تصاویر ذهنی هم اهمیت دارد. مثلا در آغاز یادگیری یک مهارت از اسلوموشن استفاده کنید تا جزئیات حرکت را در حالیکه خود را در حال اجرای درست حرکات می‌بینید، تصویر سازی کنید و به تدریج سرعت را افزایش دهید تا به سرعت واقعی برسد. بیشترین تاثیر را تصاویر ذهنی دارند که سرعت پخششان با دنیای واقعی یکی است.
